Hoàng hôn của mạng xã hội

Facebook muốn cạnh tranh tốt hơn với TikTok và không ngừng biến hóa để đối phó với ứng dụng đến từ Trung Quốc. Facebook sẽ không còn là một nơi để người dùng kết nối bạn bè, người thân. Nó sẽ áp dụng cơ chế cuộn vô tận tương tự TikTok. Thuật toán của nó sẽ cung cấp vô số video, ảnh và bài viết khác mà người dùng có thể thích. Điều đó đồng nghĩa bạn có xu hướng nhìn thấy những video thú cưng, công thức nấu ăn từ người nổi tiếng hơn là bài đăng của một người họ hàng nào đó.

Meta thông báo những thay đổi lớn cho Facebook và Instagram vào tuần trước. Với ứng dụng Facebook, giao diện mặc định khi mở là "Home", nơi "công cụ khám phá" sẽ tìm kiếm "nội dung tươi mới, giải trí". Với Instagram, mọi video công khai có độ dài dưới 15 phút sẽ tự động trở thành "reel" và có thể được gợi ý cho những người khác.

Nói cách khác, nếu đã quen thuộc với việc lướt xem video từ người lạ trên TikTok, bạn cũng sẽ được trải nghiệm gần giống vậy trên Facebook. Nếu muốn xem trực tiếp bạn bè đăng gì, bạn phải vào thẻ "Feeds".

Các thuật toán của Meta đã thay đổi dựa trên chức năng "tiêu thụ" hơn là "kết nối". Chúng phản ánh thời kỳ mà các hãng công nghệ, truyền thông cạnh tranh gay gắt để có được sự chú ý của người dùng, dù nó là nền tảng mạng xã hội hay streaming.

Theo tác giả Scott Rosenberg của blog Axios, đây là một bước tiến tới "dấu chấm hết của kỷ nguyên mạng xã hội". Nó là bước ngoặt hoàn toàn so với mục đích ban đầu của Facebook: kết nối người dùng với bạn bè và gia đình trong không gian mạng.

Từ khi ra đời đến nay, Facebook trải qua nhiều lần thay đổi. Lần đầu News Feed xuất hiện năm 2006, nó hiển thị trạng thái (status) của bạn bè. Năm 2009, thuật toán quyết định người dùng sẽ nhìn thấy gì đầu tiên trên News Feed, ưu tiên các cập nhật ý nghĩa. Năm 2018, thuật toán lại “ưu tiên bài viết thổi bùng tranh cãi và tương tác ý nghĩa giữa mọi người”. Song, thay đổi nói trên mới là động thái lớn nhất giúp Facebook tiệm cận hơn với TikTok.

TikTok của ByteDance tăng trưởng ấn tượng trong đại dịch, tới mức CEO Meta Mark Zuckerberg không thể không chú ý. Tính đến cuối năm 2019, ứng dụng chỉ có hơn 500 triệu người dùng toàn cầu nhưng đến tháng 9/2021, đã có hơn 1 tỷ. Facebook sở hữu 2,9 tỷ người dùng tích cực hàng tháng nhưng con số này cần tới hai thập kỷ để bồi đắp.

Chiến lược của Meta giúp họ không bị phai nhạt trong thế giới TikTok đang dẫn nhịp. Dấu chấm hết của mạng xã hội thực chất chỉ là dấu chấm hết của các nền tảng kiểu cũ, một nơi để kết nối với người khác. Ngày nay, Facebook, cũng như TikTok, chỉ muốn giúp bạn giải trí và "trói chân" bạn lâu nhất có thể. Những người mà bạn quen biết không còn đóng vai trò quan trọng trong mục tiêu này.