Chàng khờ A Đoan hát hay, hay hát

Thế nhưng mấy ai biết đằng sau giọng ca trời phú đó là một chuyện đời rất buồn...

Chiều tà cuối tháng 11, tôi đến trại tâm thần Hàm Rồng để tìm chàng "ca sĩ khờ" A Đoan - năm nay 33 tuổi, ở xã Ngọc Réo (huyện Đăk Hà, Kon Tum), nhưng Đoan đã được về nhà.

Từ trung tâm tỉnh lỵ Kon Tum, ngược mạn đông bắc theo tỉnh lộ 671 khoảng 30km là thôn Đăk Têng, xã Ngọc Réo (Đăk Hà). Sau một hồi băng qua các con dốc gấp khúc tay áo thì bất ngờ tiếng hát vang vọng rõ dần. Chúng tôi lần theo âm vang đến cuối thôn, căn nhà cấp bốn cũ kỹ nằm cheo leo bên sườn núi của A Đoan dần hiện ra.

Vừa gặp, A Đoan vui vẻ mời chúng tôi "vào nhà uống nước lã" - lời mời hồn nhiên của một chàng khờ hiếu khách. Rồi chàng lại say sưa hát vang nhà. Trong chái bếp dựng bằng những tấm vách đan tre đen ngòm khói bếp, bà Y Hrin, mẹ Đoan, năm nay đã 66 tuổi, đang nấu nồi măng rừng với ít con nhái bắt được ở khe suối.

Ra ngồi trước hiên nhà, bà Hrin chào hỏi: "Chú đến tìm Đoan nhà tôi đúng không?". Rồi bà đưa mắt về chập chùng đồi núi, đồng ý cho chúng tôi viết chuyện đời con mình - chàng "ca sĩ khờ".

Đoan là con thứ tư trong gia đình, từ nhỏ đã đam mê ca hát. Anh hay hát nhép theo các ca sĩ trong tivi. Lớn hơn chút nữa, anh tìm tòi học đàn guitar qua các cậu thanh niên trong làng.

"Nó có trí nhớ tốt, thích bài hát của ca sĩ nào là nhớ hết, đánh đàn guitar sành sỏi. Từ lớp 6 đến lớp 9 được bầu làm lớp trưởng, có nhiều giấy khen học sinh giỏi. Hết cấp II gia đình cho ra huyện Đăk Hà học tiếp, mong nó có tương lai tốt hơn", bà thở dài nói nào ngờ ra ngoài đó học thì bị bạn đánh thành ra như bây giờ.

Khoảng năm 2008, Đoan đang học lớp 10 ở Trường trung học phổ thông Dân tộc nội trú huyện Đăk Hà và đoạt giải nhất cuộc thi giọng hát hay. Kết quả đó khiến các bạn cùng trang lứa ganh tị tìm đến phòng đánh.

Nghe mẹ kể tới đây, A Đoan bỗng co rúm người, tay chân run lẩy bẩy, thở mạnh, mắt nhấp nháy liên tục. Anh nói: "Thi xong, có ba bạn học tìm đến phòng mình đánh. Cầm đàn guitar đập vào đầu, cây đàn gãy vụn, dùng chân đạp đầu đập vào tường sưng vù. Sợ lắm. Sợ bị đánh tiếp nên không dám báo nhà trường hay kể cho ai biết".

Bà Hrin buồn bã cúi mặt nhìn bì thuốc đang cầm trên tay nói hồi đó Đoan học gần một năm mới về thăm nhà, tính tình thay đổi, khi nào cũng lo sợ. Đoan thường xuyên nói có người muốn đánh con rồi ngồi nép sau lưng, bà nhìn xung quanh thì không thấy ai.

Gia đình thấy lạ nên bảo anh trai Đoan sang làng bên hỏi bạn cùng lớp. Cậu bạn chứng kiến Đoan bị đánh kể lại mọi chuyện. Và bệnh tình Đoan ngày càng nặng, đến gần hết lớp 11 phải nghỉ học hẳn.

"Thấy con học giỏi nên cho ra huyện, nào ngờ lại xảy ra chuyện. Bỏ học đã đành, giờ con thành khờ như vậy buồn lắm, khóc miết rồi không biết làm gì nữa ngoài chăm lo thuốc men điều trị cho con", bà mẹ khắc khổ nói nghẹn.

Trong căn nhà trống rỗng, ngoài tủ áo quần đã xiêu vẹo dựa vào tường còn vài ba cái xoong nồi là quý giá nhất. Bà Hrin cho hay bao nhiêu đồ đạc trong nhà đều bị Đoan đập phá mỗi lần lên cơn bệnh.

Thương con, bà nhiều lần đưa xuống Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kon Tum điều trị nhưng rồi bệnh lại tái phát… Gia đình lo lắng ảnh hưởng tới người khác đành đưa Đoan đến trại tâm thần Hàm Rồng. Sau hai lần điều trị, Đoan được cho về nhà, nhưng khi không có thuốc Đoan thỉnh thoảng lên cơn bệnh và đi… lang thang ca hát.

Cách nhà A Đoan chừng 100m là điểm trường thôn Đăk Têng, nơi hằng ngày chàng "ca sĩ khờ" lui tới "biểu diễn".

Cô giáo Hoàng Thị Từ Hiếu cho biết khoảng tháng 4 đến 5-2021, Đoan suốt ngày đứng trước cửa lớp hát hò. Thấy thương, cô liên hệ với bạn bè kêu gọi quyên góp đưa Đoan xuống Bệnh viện Tâm thần Đà Nẵng điều trị.

"Sau liệu trình một tháng, bệnh tình Đoan thuyên giảm, được xuất viện và hẹn đến điều trị liệu trình tiếp theo. Tuy nhiên, do hoàn cảnh quá khó khăn mà chi phí chữa bệnh ở Đà Nẵng lại lớn nên gia đình mua thuốc theo phác đồ của bác sĩ cho Đoan uống. Giờ uống thuốc để hạn chế bệnh tái phát, ít lên cơn thôi", cô Hiếu kể.

Chiều tà, nắng xuyên qua hiên nhà, tiếng hát của "chàng khờ" bay bổng khắp ngôi làng giữa chập chùng núi. Đó là tiếng hát A Đoan, chàng thanh niên thông minh và tài hoa nhưng bạc phận. Ngồi bên cây đàn guitar, Đoan cho biết cậu hát được nhiều bài hát và thể loại khác nhau.

"Mình thích nhiều bài, chỉ sợ hát không thành công thôi. Xin lỗi em - Hoàng Vũ, Mùa thu tình yêu - Hoàng Hải, Cho bạn cho tôi - Lam Trường, Giấc mơ Chapi - Y Moan…

Còn bài Người anh đã yêu của ca sĩ Ưng Hoàng Phúc, đi hát mà phụ nữ khóc luôn", rồi Đoan cất giọng "có những nỗi đau, từ từ thấm sâu, cuốn quanh anh mỗi ngày…".

Chàng "ca sĩ khờ" cho hay clip Tình mẹ đang nổi trên mạng do một người làm thiện nguyện quay lúc còn trong trại tâm thần Hàm Rồng.

"Đoạn rap trong clip đó là nhạc sĩ viết, mình hát theo ca sĩ Hoàng Vũ, người ta nói mình sáng tác là không đúng", Đoan thật thà nói rồi đàn hát tặng chúng tôi ca khúc Đường tới ngày vinh quang. Thân hình vạm vỡ, ngón tay thoăn thoắt gảy từng dây đàn guitar, miệng ngân nga câu hát say mê. Cứ thế, tiếng hát đầy nội lực của chàng "ca sĩ khờ" vang vọng khắp xóm làng.

Sau một hồi đàn hát say mê, Đoan khoe hôm qua được mời hát đám cưới, tiệc sinh nhật ở trong làng được trả 140.000 đồng. Chàng để dành một ít uống cà phê, hút thuốc, còn lại đưa cho mẹ.

"Tôi thương mẹ lắm. Tôi có ước mơ lớn nhất là không bị đau nữa, không còn lên cơn nữa. Mong có sức khỏe để giúp bố mẹ và tiếp tục được ca hát", chàng khờ bộc bạch rồi chào tạm biệt tôi bằng câu "see you again" ngọt lịm.

Chúng tôi xin được chụp ảnh A Đoan, người mẹ Hrin vui vẻ đồng ý. Ngoài mỗi tháng được hỗ trợ 500.000 đồng, vợ chồng bà làm nương rẫy, bắt sâu tre, bẻ măng, hái rau… để mua thuốc cho Đoan. "Trước nó ngày uống hai lần, rồi không có tiền nên cho uống một lần vào chiều tối thôi. Uống hết thuốc lại mua tiếp, mỗi tháng mất 700.000 đồng thuốc thang.

Tiền hỗ trợ không đủ, vợ chồng tôi gắng làm thêm. Đợt này Đoan ăn uống bình thường nên không còn đập phá nữa, chỉ có điều hát miết, sáng 6 giờ dậy hát đến trưa, tối không ngủ được cũng hát. Mong sao Đoan nó sớm hết bệnh, được thỏa mãn đam mê hát hò, gia đình cũng bớt khổ", bà Hrin trải lòng.