Bắt giam nguyên Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long

Ngày 7.6, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh khám xét lệnh bắt bị can để tạm giam đối với ông Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Bộ Y tế, để điều tra về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Sai phạm của ông Nguyễn Thanh Long dẫn đến việc bị xử lý hình sự là do liên quan đến Công ty CP công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á).

Ông Nguyễn Thanh Long (56 tuổi quê Nam Định), Bộ trưởng Bộ Y tế từ năm 2020 cho đến nay. Trước đó, ông Long từng giữ các chức vụ Thứ trưởng Bộ Y tế; Phó trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư.

Động thái bắt giữ ông Nguyễn Thanh Long được diễn ra ngay sau khi Quốc hội thực hiện quy trình bãi nhiệm đại biểu Quốc hội khóa XV và phê chuẩn cách chức Bộ trưởng Y tế đối với ông Long trong ngày hôm nay 7.6.

Một ngày trước đó, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã triệu tập Hội nghị bất thường và ra quyết định kỷ luật bằng hình thức khai trừ Đảng đối Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long.

Theo ghi nhận của Thanh Niên, cùng với quyết định khởi tố ông Nguyễn Thanh Long, vào lúc 18 giờ chiều này, lực lượng thuộc C03 và đại diện Viện KSND tối cao đã có mặt tại trụ sở Bộ Y tế và nhà riêng của ông Nguyễn Thanh Long, thuộc P.Vĩnh Phúc, Q.Ba Đình, TP.Hà Nội để tiến hành khám xét.

Kết luận của các cơ quan có thẩm quyền cho biết, ông Nguyễn Thanh Long đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, đồng thời can thiệp, tác động, hỗ trợ Công ty Việt Á trong quá trình cấp sổ đăng ký lưu hành tạm thời và chính thức; hiệp thương giá và kiểm tra giá hiệp thương với bộ kit xét nghiệm để việc ban hành các thông báo giá các sinh phẩm, trang thiết bị y tế chẩn đoán Covid-19.

Các cơ quan chức năng xác định ông Nguyễn Thanh Long đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vi phạm Quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định trách nhiệm nêu gương; gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí lớn ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch Covid-19; gây bức xúc trong xã hội; ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng của Bộ Y tế.

Vụ án liên quan đến Công ty Việt Á được C03 phát hiện từ giữa tháng 12 năm ngoái và đã phối hợp với các cơ quan tố tụng thuộc Bộ Quốc phòng, Công an các địa phương tiến hành nhiều cuộc điều tra.

Hồi cuối tháng 3, Uỷ ban Kiểm tra T.Ư đã kiểm tra nhiệm dấu hiệu vi phạm đối với Ban cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016-2021 liên quan đến vụ việc tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á). Cơ quan này xác định: Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ Y tế, trong đó có ông Nguyễn Thanh Long đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thiếu kiểm tra, để một số đồng chí lãnh đạo Bộ và đơn vị vi phạm quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước trong việc đánh giá chuyên môn, kiểm tra, giám sát; cấp phép, cấp số đăng ký lưu hành; hiệp thương giá và mua sắm bộ sinh phẩm xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á.

Đến nay, các cơ quan tố tụng thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã khởi tố, bắt tạm giam nhiều bị can, điều tra về 5 nhóm tội danh, gồm: "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng"; “đưa hối lộ”; “nhận hối lộ”; “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “tham ô tài sản”.

Trong đó, C03 khởi tố bị can, bắt tạm giam Phan Quốc Việt- Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Công ty Việt Á cùng nhiều giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) các tỉnh Hải Dương, Nghệ An, Bắc Giang, Bình Dương.

C03 cũng đã bắt giữ Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị - Công trình y tế, Bộ Y tế; Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế; Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH-CN...

Công ty Việt Á có trụ sở chính tại TP.HCM và chi nhánh tại một số tỉnh, thành phố, với ngành nghề chính là cung cấp thiết bị, sinh phẩm y tế.

Từ đầu năm 2020, Công ty Việt Á phối hợp cùng Học viện Quân y thực hiện đề tài khoa học “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng virus corona mới 2019 (2019-nCoV)". Đây được coi là nhiệm quốc gia với sự đặt hàng của Bộ Y tế và Bộ KH-CN là cơ quan quản lý Nhà nước về đề tài.

Nghiên cứu này đã tiêu tốn Ngân sách quốc gia gần 19 tỉ đồng và tạo ra sản phẩm ứng dụng là kit xét nghiệm Covid-19. Trong khi việc chuyển giao ứng dụng cũng như việc đánh giá nghiệm thu đề tài khoa học chưa được Bộ KH-CN, Bộ Y tế làm rõ thì Công ty Việt Á đã tung sản phẩm ra thị trường với mức giá cao hơn nhiều so với thực tế.

Theo Bộ Công an, từ tháng 3.2020 cho đến khi khởi tố vụ án, Công ty Việt Á đã cung cấp cho các bệnh viện, CDC và đối tác ở 62/63 tỉnh thành phố với doanh thu khoảng 4.000 tỉ đồng.

Quá trình kinh doanh và tiêu thụ kit xét nghiệm, lợi dụng vào tính chất cấp bách về nhu cầu test Covid-19 của các địa phương trên cả nước, sản phẩm kit test thuộc danh mục được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn nên Phan Quốc Việt đã chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các bệnh viện, CDC các tỉnh, TP sử dụng. Mặt khác, Việt thông đồng với lãnh đạo các đơn vị này hợp thức hồ sơ chỉ định thầu bằng cách Công ty Việt Á sử dụng các pháp nhân trong hệ thống (công ty liên danh, công ty con) lập hồ sơ chào hàng sản phẩm, xác nhận khống các báo giá... để hoàn thiện hồ sơ, ký hợp đồng, thanh quyết toán cho Công ty Việt Á theo giá cao hơn nhiều so với giá thành sản xuất. Đổi lại, Công ty Việt Á chi hoa hồng cho bên mua, có nơi lên tới 20%. Trong tổng doanh thu từ bán kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt khai đã chi hoa hồng cho các đối tác khoảng 800 tỉ đồng, như ông Phạm Duy Tuyến 27 tỉ đồng, đối tác phân phối tại Bắc Giang hơn 44 tỉ đồng.