Tập hợp phần lớn tại thị trường phim điện ảnh Việt Nam là những tên tuổi gạo cội lão làng đã gần như trở thành hình tượng thì vẫn có những đạo diễn trẻ đang chứng minh khả năng và thực lực của mình qua rất nhiều góc nhìn mới về phong cách điện ảnh. Trong đó, tiên phong chính là đạo diễn Võ Thanh Hòa, người vừa ghi danh vào “câu lạc bộ trăm tỷ" với tuổi đời mới chỉ 32. 

Không những vậy, đạo diễn Võ Thanh Hòa còn cập nhật xu hướng khi vừa xây dựng cho mình một tài khoản Tiktok để chia sẻ những câu hỏi thường gặp về nghề làm phim với thế hệ GenZ. Đạo diễn Võ Thanh Hòa đã tạo ra một nơi giao lưu cực kỳ gần gũi với khán giả. Những thắc mắc, câu hỏi dành cho các bạn trẻ muốn tiếp cận ngành làm phim đều được anh giải đáp cụ thể, đôi khi có cả hình ảnh minh họa rõ ràng cho những ai khó hình dung. Qua đó có thể công nhận rằng, dù tuổi đời còn trẻ nhưng lượng kiến thức phong phú của anh khiến người khác phải kính nể. 

Chu đáo, cởi mở và chân thành là những gì chúng ta có thể thấy được từ kênh Tiktok của đạo diễn phim điện ảnh “Chị mười ba” và bộ phim sắp ra mắt “Chìa khoá trăm tỷ”. Không phải nói nhưng hiện tại có mấy ai chủ động tạo hẳn kênh để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về nghề làm phim như Võ Thanh Hòa? Lại còn chia sẻ miễn phí?

Là một thành viên thuộc thế hệ ‘GenX’, Võ Thanh Hoà cũng từng trải qua thời gian tự băn khoăn về bản thân. Giống hệt như một thế hệ bị kẹt giữa hai thiên niên kỷ, đạo diễn “Chị Mười Ba” đã từng mất một khoảng thời gian khá lâu để lấy lại cân bằng cho chính mình.  

Đạo diễn Võ Thanh Hoà - Gương mặt được Thu Trang - Tiến Luật tin tưởng giao trọng trách lớn để sản xuất phần 2 phim điện ảnh mang thương hiệu chị đại giang hồ Thập Tam Muội. Gần đây nhất là dự án “Chìa khoá trăm tỷ” sắp được ra mắt, Võ Thanh Hoà là người đã từng nghi ngờ bản thân mình không thể tiếp tục sáng tạo nghệ thuật. Với phương châm mỗi năm một phim điện ảnh, vị đạo diễn này đã từng bước một đánh dấu tên tuổi của mình và nâng tầm qua từng giai đoạn như thế nào, chặng đường anh đi khó khăn ra sao để rồi hôm nay anh có thể tự tin trở thành một trong những đạo diễn trẻ tuổi nhất được đông đảo các nghệ sĩ lớn tin tưởng! Để hiểu rõ hơn về điều này, xin mời quý độc giả cùng nghe những chia sẻ của đạo diễn Võ Thanh Hòa trong bài phỏng vấn dưới đây!

Đầu tiên phải nói tới cơ hội. Thứ hai là thời gian. Chính xác là khoảng thời gian phim ra rạp gần nhau chứ không phải quá nhanh. “Chị mười ba” đã được sản xuất trước từ 2019 và chiếu cuối 2020. Tính ra, mỗi năm tôi làm một phim. Số lượng như vậy không phải là quá nhiều. Thông thường, nếu năm trước tôi quay một phim thì năm sau sẽ ra mắt phim đó. “Chìa khóa trăm tỷ” được quay năm 2020 nên sẽ chiếu 2021 và năm nay tôi cũng sẽ quay một phim mới và chiếu vào năm sau.

“Chìa khóa trăm tỷ” với tôi nó không thể gọi là phim remake. Đây là phim được mua kịch bản gốc từ Nhật Bản và chuyển thể. Remake là việc một ekip mua tất cả mọi thứ liên quan tới một tác phẩm phim và rồi Việt hóa nó. Trong khi chuyển thể là việc mua kịch bản gốc và chúng ta có thể biến tấu dựa trên kịch bản gốc đó và tạo ra một phiên bản mới. 

Tại Nhật Bản, bộ phim có tên là “Keys of Life”, ở Hàn Quốc nó có tên là “Lucky” và đến Việt Nam “Chìa khóa trăm tỷ” tôi sẽ mang đến một phiên bản khác trước đó rất nhiều.

Nói chung, tôi không phải người đặt nặng hay cố gắng làm mọi thứ theo khuôn khổ. Thay vào đó, tôi biết mình có những gì, liệu mình đã có diễn viên phù hợp, kịch bản chặt chẽ chưa,… và từ đó tôi sẽ phát triển tổng thể mọi thứ tốt nhất một cách tự nhiên. 

Hơn nữa, trước đây tôi đã có kinh nghiệm và kỹ năng làm việc với các diễn viên, ngôi sao lớn và sau đó là cách làm việc với lớp diễn viên trẻ về kịch bản như phim “Ông ngoại tuổi 30” hay “Hoán đổi” với một kịch bản mới hoàn toàn,… Như vậy, tôi đã có cho mình được những phương pháp làm việc khác nhau. Mãi cho đến phim “Chị Mười Ba”, tôi mới đúc kết chính xác phong cách của mình là gì.

Bất kỳ phim nào do tôi thực hiện đều sẽ phải tạo được cảm xúc cho khán giả khi ra rạp. Đó có thể là những tiếng cười thoải mái, giúp cho mọi người được thư giãn; đó có thể là những phút lắng đọng hoặc đẩy cảm xúc của khán giả lên cao trào hay những hành động, thước phim giúp mọi người nhận ra được giá trị của mọi thứ xung quanh.

Trước đây, có một khoảng thời gian dài, tôi đã từng mất tự tin vào mình. Giai đoạn 2018 – 2019 tôi đã rất lo lắng và thường xuyên đặt câu hỏi rằng liệu mình có còn làm phim giỏi, làm phim tốt không?

Tại sao mình càng đi càng sai? Nếu làm phim mà bản thân cảm thấy hay hơn, tiến bộ thì đó là bước đi đúng. Nhưng khi làm mà cảm thấy bản thân mông lung, không chắc chắn và phải trông cậy vào những người khác, chờ sự đánh giá của mọi người thì chắc chắn là mình đã đi sai hướng!

Vào thời điểm đó, tôi đã tạm ngưng làm phim, dành thời gian nghỉ ngơi, đi chơi, đọc sách và bên cạnh gia đình của mình nhiều hơn. Tự thả lỏng tâm hồn và cảm nhận mọi thứ thật tự nhiên. Quá trình đó giống như xuất – nhập khẩu vậy, bản thân càng làm nhiều thì càng cần phải tiếp nhận những cái mới. Nếu cứ xuất khẩu cảm hứng, trải nghiệm của mình ra ngoài mà không nhập thêm điều mới mẻ vào, thì sẽ mất cân bằng.

Cuối năm 2019, khi anh Tiến Luật mời tôi cùng làm phim “Chị Mười Ba” phần 2, tôi cảm thấy đây là lúc mình phải quay trở lại. Tôi nghiên cứu rất kỹ để đem đến một phong cách khác, một cách định hình cũng như cách làm phim rất khác của mình. 

Sau “Chị Mười Ba”, “Chìa khóa trăm tỷ” sẽ là sản phẩm tiến bộ hơn. Một số đồng nghiệp, anh chị em trong nghề đã xem qua bản nháp “Chìa khóa trăm tỷ” và đánh giá khá tốt. Tôi luôn đặt mục tiêu sản phẩm sau tốt hơn sản phẩm trước. Dự án nối tiếp “Chìa khóa trăm tỷ” cũng sẽ không ngoại lệ. Không phải tôi cố gắng tạo áp lực bằng cách đẩy các tiêu chí cao hơn mà chỉ đơn giản là tôi cảm thấy mọi thứ xung quanh đang lan toả năng lượng tốt. Mình có sự tự tin, may mắn trong cuộc sống và lúc này mình chọn được những dự án phù hợp, mọi người cùng quan tâm và chung tay hướng tới 1 mục tiêu làm phim thì tự nhiên nó sẽ đạt kết quả cao nhất.

Với “Chìa khóa trăm tỷ” tôi nghĩ mình có đủ cơ sở để tự tin, còn bao nhiêu phần trăm vẫn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, phải có thiên thời địa lợi nhân hòa. Nhưng với tôi đó là một bộ phim tốt và mong muốn của tôi là phim có thể cán mốc 100 tỷ giống như tên của nó. 

Nói thật, tôi rất là vui và tự hào khi phim mình làm có thể qua được cột mốc trăm tỷ. Tuy nhiên, khi tôi gặp mặt các đàn anh, tôi vẫn thẳng thắn chia sẻ rằng: phim “Chị Mười Ba” tuy đạt doanh thu khoảng 120 tỷ nhưng với tôi mốc doanh thu này đạt được dễ hơn so với lúc anh Charlie Nguyễn đạt 105 tỷ với “Để Mai tính 2”. 

Thời điểm của anh Charlie Nguyễn, Việt Nam chỉ có hơn 100 phòng chiếu, trong khi hiện nay đã có hơn 200 phòng chiếu nên đó là khác biệt rất lớn. Tôi nhỏ nhất không có nghĩa là tôi giỏi nhất mà tôi cần học hỏi nhiều hơn. Tôi chỉ được một cái đó là mình có nhiều thời gian hơn. Tôi luôn có một phương châm sống và nỗi sợ lớn nhất đó là không khai thác hết khả năng của mình chứ không phải thất bại hay những cái khác. Vì vậy tôi luôn cố gắng học hỏi từ các anh chị tiền bối trong nghề.

Theo tôi thị trường phim Việt đang bắt đầu giai đoạn phân hóa. Những bộ phim tốt đạt doanh thu rất cao và được mọi người quan tâm, đặt đúng vị trí xứng đáng. Những bộ phim chưa được tốt sẽ chìm xuống và khó khăn trong việc thu hồi vốn. Đồng nghĩa sự phân hóa đã mạnh hơn trước rất nhiều. 

Khán giả hiện nay có kiến thức và cảm thụ phim sắc sảo hơn trước. Dù một bộ phim được truyền thông, marketing cỡ nào đi chăng nữa nhưng nội dung và chất lượng không tốt thì cũng không có chuyện thắng lớn ở phòng vé. Ngược lại, những phim chất lượng cao, có thể không được đầu tư nhiều để marketing nhưng nó vẫn đạt được kết quả khả quan.

Theo tôi là không. Nếu mọi người hiểu được cơ chế phát hành phim thì mọi người sẽ thấy đó là chuyện rất bình thường. Kể cả khi nhìn sang những nước xung quanh như Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ,… thì vẫn có nhiều thể loại phim được chiếu ở rạp. 

Một rạp chiếu phim kinh doanh như những cửa hàng tạp hoá. Nếu mình có hàng thì mình sẽ gửi vào những cửa hàng đó để bán, mình sẽ phải ký quỹ, phải bỏ tiền để họ quảng bá phim cho mình và chiếu. 

Bản chất các rạp là cần phim để chiếu vì vậy nếu phim của bạn dở, nhưng được Nhà nước cấp phép và không có sai phạm trong nội dung, bạn đủ tiền và thương lượng tốt với rạp thì vẫn sẽ được chiếu bình thường. Những vấn đề còn lại sẽ do số lượng vé khán giả mua quyết định. 

Có rất nhiều con đường để đến với phim chiếu rạp tùy theo khả năng và quan hệ xã hội của các bạn. Nhưng tốt nhất các bạn nên chuẩn bị cho mình một hành trang chắc chắn. Các bạn phải tích lũy kinh nghiệm qua những phim độc lập, Webdrama, phim ngắn,... Sau đó, bạn phải tham gia thị trường này ở bất kỳ vai trò nào. Hãy đi theo các đoàn phim chiếu rạp đóng góp một vai trò lớn, nhỏ bất kỳ. Bản thân tôi bắt đầu đến với phim chiếu rạp khi còn là một fans trung thành với nó, tôi đi xem phim nhiều vô số và sự trải nghiệm trong phim chiếu rạp đem cho mình rất nhiều bài học. 

Trước theo đó bạn phải hiểu được suy nghĩ của khán giả. Tôi bắt đầu với khâu sản xuất, sau đó là biên kịch rồi trở thành phó đạo diễn và cuối cùng mới có cơ hội để làm đạo diễn. Khi tham gia như vậy, có rất nhiều cơ hội để thể hiện năng lực của mình. Những đạo diễn trẻ tài năng nếu có kịch bản đủ tốt thì phải có những người hướng dẫn họ biến nó thành những dự án khả thi. Khi đó các đạo diễn mới có thể đi chào mời được các nhà đầu tư, nhà phát hành và cuối cùng mới có thể phát triển.

Trước hết, sự thành công của một bộ phim điện ảnh rất khác với sự thành công của một bộ phim chiếu rạp. Theo tôi, không phải phim điện ảnh nào cũng đem đi phim chiếu rạp và không phải phim chiếu rạp nào cũng là phim điện ảnh.

Phim chiếu rạp nó giống như việc kinh doanh, còn điện ảnh vẫn mang một tính nhất quán và nghệ thuật riêng của nó nên mình phải xem xét hai mục đích đó nó hoàn toàn khác nhau. Với một bộ phim thành công thì nó phải đi tới cùng với một mục đích. Ví dụ như mới đây, tôi dành 4 tiếng để xem Justice League (Snyder Cut) của đạo diễn Zack Snyder và mục tiêu của vị đạo diễn này là hoàn thiện một bộ phim do đạo diễn khác thực hiện nhằm mở ra cánh cửa mới cho vũ trụ DC.  Trước đó, ông đã bỏ qua dự án này vì con gái ông qua đời. Giờ ông làm lại phim này mới hoàn toàn để tưởng nhớ con mình. Phim có mục tiêu lớn - nhỏ rất hài hòa và khi đạt được cả hai thì thành công là tất yếu. 

Khi các bạn làm phim chiếu rạp cũng vậy. Đã nhắm làm phim thương mại thì ít nhất phải hòa được vốn, đem lại doanh thu đủ để chi trả các chi phí. Sau đó mới là thành công riêng. Dù bạn làm phim độc lập hay làm phim nghệ thuật thì bản chất để đánh giá thành công đó chính là các bạn muốn thể hiện cái gì và phim đã đủ để thể hiện cái đó hay chưa? 

Bạn làm một bộ phim mục đích dự thi tại các Liên hoan phim? Nếu bạn đạt giải ở các Liên hoan phim thì đó cũng là một thành công, không nhất thiết phải chiến thắng ngoài rạp. Muốn biết tác phẩm có thành công hay không thì phải đặt mục tiêu từ ban đầu cho nó. Giống như tôi đối với “Chị Mười Ba”, mục tiêu ban đầu tôi đặt ra là doanh thu 60 tỷ đối với phần một và 80 tỷ đối với phần hai. Và cách đánh giá khách quan cho “Chị Mười Ba” đã tạo nền móng cho chúng tôi phát triển dự án đó lớn hơn nữa. Đó chính là mục tiêu của chúng tôi đặt ra ngay từ đầu và khi phim được chiếu thì chúng tôi đạt được nó. 

Tôi được thử nghiệm với một bộ phim có sự góp mặt của hầu hết diễn viên trẻ, phải làm việc liên tục với họ. Chuyển thể từ một bộ phim cực kỳ nổi tiếng và ăn khách của Hàn Quốc thì mình phải làm như thế nào, khi làm việc với diễn viên trẻ như vậy thì mình nên làm việc như thế nào. Thông thường, mọi người quay phim sẽ dùng hai máy nhưng đối với “Ông ngoại tuổi 30” tôi chỉ muốn quay một máy để tạo ra những góc hình riêng và những thử nghiệm về mặt sản xuất, những áp lực khi làm lại một bộ phim nổi tiếng sẽ như thế nào và áp lực dư luận ra sao. Ở “Ông ngoại tuổi 30”, tôi đã làm được điều đó và tâm đắc kể cả khi không thành công lớn. Cũng chính nhờ tác phẩm này, tôi đã chắc tay hơn rất nhiều trong các khâu như làm kịch bản, chỉ đạo tại phim trường, làm việc với diễn viên, phát hành hậu kỳ,…

Về góc nhìn của một người làm phim, tôi cảm thấy đã có sự hoàn thiện bản thân cực kỳ lớn qua bộ phim này. Còn để nói về bộ phim hay nhất thì tôi nghĩ “Chìa khóa trăm tỷ” sẽ là bộ phim hay nhất. (Cười lớn)

Nghìn tỷ hay không cũng không phải chỉ do mình quyết định mà do cả ngành công nghiệp làm phim nữa. Với một thị trường phim ảnh thì tỷ lệ phim nội và phim ngoại phải tương đương nhau, tức là 50-50. Năm 2020 do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên chúng ta chỉ tính từ 2019 thì tổng thị trường phim Việt Nam chiếu rạp rơi vào khoảng 3600 tỷ.

Nhưng thực sự đáng tiếc khi tổng phim Việt chiếu trong 2019 chỉ đạt được khoảng 600 tỷ còn 3000 tỷ còn lại là từ phim nước ngoài, tỷ lệ mình đạt được chỉ có 20%. Điều này có nghĩa là Việt Nam đang là nền điện ảnh mới mẻ. Nhưng nhìn ở góc độ tích cực thì Việt Nam vẫn còn một con đường phát triển rất dài và rộng mở phía trước. 

Bản thân tôi vô cùng mong muốn rằng sẽ có những bạn trẻ tài năng, trau dồi kiến thức lẫn vốn sống phong phú tiếp nối làm ra những bộ phim chất lượng với nhiều phong cách độc đáo. Mới đây, “Bố già" của Trấn Thành đã lập được những kỷ lục mới cho điện ảnh Việt là một điều đáng vinh dự. Đó chính là thách thức nhưng cũng là động lực để những đạo diễn như tôi sẽ ngày càng hoàn thiện hơn. Nghề làm phim nói khó không khó, dễ cũng chẳng dễ, nghệ thuật là cảm tính kết hợp kiến thức nhưng nhất định không được đánh mất dấu ấn “tôi" trong sản phẩm. Vì vậy để nói về thay đổi thì tôi hy vọng Võ Thanh Hòa sau 5 năm nữa vẫn chỉ muốn là Võ Thanh Hòa.