Cảnh giác "kẻ giết người thầm lặng" khi tắm biển ngày hè

Năm 2022 đánh dấu mùa hè đầu tiên sau 3 năm Việt Nam mở cửa lại du lịch sau đại dịch Covid-19, khiến cho việc du lịch trong nước, đặc biệt là tại các vùng biển tăng cao. Tuy nhiên, biển luôn ẩn chứa những mối nguy hiểm với con người, đặc biệt là trẻ nhỏ khi đi du lịch. Điều này khiến các phụ huynh cần luôn cảnh giác và trang bị kiến thức cần thiết để tránh gặp phải những tai nạn không đáng có.

Một trong những khái niệm đang được quan tâm gần đây khi nói đến tắm biển, là dòng chảy xa bờ. Dòng chảy này được xem là một trong những mối nguy hiểm hàng đầu trên bờ biển, gây ra nhiều vụ tai nạn thương tâm.

Dòng chảy xa bờ (rip current) còn được gọi là dòng rút xa bờ, dòng rút bờ, dòng rip... Hiện tượng này xảy ra khi có một dòng nước chảy mạnh, rút từ phía bờ, và hướng ngược ra biển.

Nguyên nhân xảy ra hiện tượng này là do sóng khi đập vào bờ khiến nước rẽ sang hai bên, tạo ra dòng nước di chuyển dọc theo bờ cho đến khi tìm được lối thoát chảy ngược ra khơi.

Thông thường, dòng chảy xa bờ thường hẹp, có chiều ngang khoảng từ 1-3 m. Tuy nhiên, cũng có những dòng chảy rộng đến cả chục mét, và di chuyển đến những vị trí khác nhau trong vùng nước gần bờ.

Nhiều người hiểu lầm rằng dòng chảy xa bờ đủ mạnh để kéo nạn nhân xuống dòng nước sâu, nhưng thật ra dòng chảy này chỉ mạnh khi hoạt động trên mặt nước. Chính vì dòng chảy mạnh trên mặt nước nên nó có khuynh hướng "nhấn chìm" những đợt sóng, khiến người ta nghĩ rằng đây là vùng biển lặng và thu hút nhiều người đến tắm.

Nhiều người đã từng nghe đến dòng chảy xa bờ nhưng không hiểu hết về mối nguy hiểm của hiện tượng này.

Trên thực tế, dòng chảy xa bờ từ lâu đã được coi là một trong những nguyên nhân tiêu biểu của việc chết đuối khi tắm biển. Nó được ví như một dòng chảy cực mạnh, kéo mọi vật rơi vào nó ra thẳng giữa biển khơi.

Ước tính, vận tốc trung bình của dòng chảy khoảng từ 0.5 đến 1 mét/giây, khi mạnh có thể tới 2,5 mét/giây. Do đó, ngay cả người trưởng thành khi rơi vào dòng chảy xa bờ cũng khó kiểm soát tình hình, và càng đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ.

Cách dễ nhất để nhận biết dòng chảy xa bờ, đó là trước khi xuống biển, bạn nên dành vài phút để nhìn bao quát bãi biển, nhận biết khu vực có khả năng xảy ra hiện tượng này.

Thông thường, khu vực có dòng chảy xa bờ thường lặng sóng, nước có màu sậm hơn vì khu vực đó nước sâu hơn bình thường. Càng dễ nhận biết hơn khi bạn thấy bọt nước hay vật trôi nổi trên mặt nước bị cuốn ra xa bờ.

Một cách nhận biết khác đó là quan sát những khu vực nằm ở cạnh những nơi có sóng lớn, hay còn gọi là sóng bạc đầu. Nguyên nhân bởi sóng là nơi dòng nước đi từ biển vào gần bờ, nên vùng dòng chảy xa bờ thường sẽ nằm cạnh đó.

Nói nôm na, vùng có sóng là vùng nước an toàn, còn vùng lặng sóng chính là vùng nguy hiểm.

Đa số những người chết đuối do dòng chảy xa bờ là do mất bình tĩnh, không biết bơi, hoặc đuối sức, khiến dòng chảy cuốn ra xa biển và chết đuối tại đó. Bởi vậy, khi rơi vào dòng chảy xa bờ, bạn cần bình tĩnh, không hoảng loạn.

Nếu như bạn không biết bơi, cần hạn chế vẫy vùng, mà cố gắng thả nổi cơ thể trên mặt nước, giơ cao tay hoặc hét lớn để những người xung quanh thấy được.

Đối với những người biết bơi, cần lưu ý rằng tuyệt đối không được cố bơi ngược dòng vì chắc chắn sẽ rất dễ khiến bạn kiệt sức, dẫn tới đuối nước. Thay vào đó, hãy bơi song song với đường bờ biển, hướng tới những khu vực có sóng lớn, vì sóng sẽ giúp đưa bạn vào bờ một cách dễ dàng.

Nên nhớ rằng dòng chảy không nhấn chìm bạn xuống nước, nó chỉ kéo bạn ra xa khỏi bờ, và chỉ hoạt động trong một phạm vi hẹp. Do vậy, điều bạn cần làm là tìm cách để thoát khỏi nó.