"Phượng Khấu": chiếc cúc áo thần kỳ hồi sinh giá trị cổ phục Việt

Dự án "Phượng Khấu" ra mắt vào năm 2020 và đã kết thúc phần 1 với nhiều ồn ào không đáng có và những luồng ý kiến tranh cãi xoay quanh nội dung phim. Tuy vậy, không thể phủ nhận rằng về mặt phục trang, ê-kíp "Phượng Khấu" đã làm rất tốt trong việc tôn vinh những bộ cổ phục Việt, với sự hỗ trợ không nhỏ từ Ỷ Vân Hiên - một cái tên khá có tiếng trong giới cổ phong Việt. Chính nhờ những nỗ lực này mà "Phượng khấu" đã cho thấy một văn hoá ăn mặc vô cùng phong phú và đa dạng của nước ta. Từ đây, có lẽ phim cũng đã nhen nhóm được không ít lòng tự hào của khán giả.

Đại diện nhà sản xuất trang phục trong phim “Phượng Khấu” tiết lộ, kinh phí cho khoảng hơn 300 bộ trang phục lên tới hàng tỷ đồng. Trong đó, kỳ công và tốn kém nhất là bộ trang phục Long Bào Đại Triều phục đi kèm mũ Cửu Long thông thiên và bộ Phượng Bào đi kèm mũ Cửu Phượng. Trang sức và các phụ kiện khác trong phim cũng được phục dựng hết sức kỹ càng.

Họa tiết chữ: Họa tiết chữ Phúc, Lộc, Thọ, Á... được sử dụng phổ biến trên các trang phục của Hoàng thái hậu - nhà Vua và các vị Cung - tần.

Màu sắc được sử dụng trong phim chia thành ba gam màu: nóng và lạnh tương phản nhau cho 2 tuyến nhân vật đối đầu, và gam trung tính cho các nhân vật còn lại. Trang phục của Vua có màu bửu lam, màu vàng...

Trong khi đó các phi được dùng gam màu như cam bích, đỏ, thiên thanh, màu ngọc lam,... bà Phi Thành (Hiệu Nguyệt) với gam màu lạnh chủ đạo, thiên xanh. Đối trọng là bà Lệnh Phi (Phương Nhậm) trong các màu cam đỏ, nóng hừng hực như khí thế và tính cách của bà. Lương Phi (Đoàn Viên) dịu dàng ôn hòa trong các màu pastel. Riêng Thái hậu, điểm nhấn nằm ở tông màu nâu của những bộ phục trang.

Độ dài áo cũng được thiết kế theo lối cũ, kiểu quá gối một ít chứ không chạm đất. Cổ áo cao, kín sát nhau không hở. Tay áo có 2 loại, đối với thường phục thì tay áo nhỏ, ôm sát gọn gàng còn đối với lễ phục thì tay rộng. Đặc biệt áo Nhật Bình trở nét đặc trưng không thể chối bỏ của bộ phim khi được tái hiện một cách tỉ mỉ chu đáo và rõ nét nhất từ kiểu dáng cho đến màu sắc.

Theo Hội điển, áo Nhật Bình là Triều phục dành cho cung tần nhất, nhị, tam, tứ giai và là thường phục của Hoàng hậu, Công chúa. Áo Nhật Bình có nguyên mẫu là dạng áo Phi. 

Phong thời Minh, là loại áo xẻ cổ, có dạng đối khâm, cổ áo to bản tạo thành hình chữ nhật ở trước ngực, dưới ức có dải vải buộc hai vạt áo. Thường phục Nhật Bình được đặt định vào năm 1807 thời vua Gia Long và được duy trì cho đến cuối thời Nguyễn.

Trâm cài hoa tai, vòng ngọc đeo tay, vòng đeo cổ, chuỗi hạt là các loại trang sức chính được sử dụng xuyên suốt phim và cũng được đầu tư rất kỹ lưỡng. Nếu chú ý kỹ qua từng cảnh phim, người xem sẽ có thể nhận ra “nguyên tắc chính - phụ” trong phối màu. Lấy ví dụ:

Rõ ràng, sự khéo léo, chỉn chu trong việc phục dựng cổ phục của thời Nguyễn trong phim “Phượng Khấu” đã góp phần nâng giá trị của bộ phim lên rất nhiều. Điều đó cũng phần nào cho thấy, việc khôi phục và đưa cổ phục Việt vào các sản phẩm văn hoá, giải trí là điều cần thiết. Ngoài ra những cổ phục này còn có tính tham khảo như một kho tư liệu, tạo động lực để phim cổ trang Việt phát triển trong những năm tiếp theo.